نام علمی: Glycine mx
نام فرانسوی: Soja
نام انگلیسی: Soy bean
نامهای دیگر درخت به فارسی و در کتب طب سنتی، سویا و لوبیا روغنی نامیده شده است.
تیره گیاه: پروانهواران Leguminosae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است علفی و یکساله به ارتفاع حدود ۷۰ سانتیمتر و پرشاخه، برگهای آن سبز، متناوب، نوکتیز، کرکدار و بیضیشکل و ساقه گیاه پوشیده از تارهای سفید و در انتها پیچکدار میباشد. گلهای آن بنفش مایل به سفید و تخمدانهای آن پهن هستند. میوهاش به صورت نیام (غلافی)، باریک، قهوهای و کرکدار و محتوی حدود ۵ دانه (سویا) میباشد. دانه (سویا) به ابعاد یک نخود و رنگ آن سیاه، سفید، زرد، خاکستری و لاجوردی و خالدار است.
رویش جغرافیایی: در اغلب نواحی معتدل و گرم کشورها خصوصاً آمریکا، ژاپن و در ایران بیشتر در استانهای شمالی کاشته میشود.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن گرم میباشد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: آلبومینها، مواد چربی، هیدراتهای کربن، لیستین، اسیدهای آمینه مختلف، پروتئین، آنزیمهای مختلف، موم، رزین، ویتامینها، املاح معدنی، ساپونینهای اسروئیدی، فلاون گلیکوزیدها، کاروتنوئید و نمکهای معدنی در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده: دانه (سویا)
نحوه مصرف: معمولاً سویا را به صورت پخته استفاده میکنند و در صنایع غذایی و روغنگیری نیز کاربرد دارد. در ضمن روشهای مصرف مختلف دیگری نیز دارد.
خواص درمانی: ضد باکتریهای مضر روده، تنظیمکننده سطح انسولین، مغذی، ضدعفونیکننده عمومی، برطرفکننده اختلالات نیروی جنسی، کاهنده خطر انفارکتوس قلبی، ضد باکتری، تببر، سمزداییکننده خون، سرشار از پروتئین، التیامبخش زخمهای سطحی پوست، پیشگیریکننده از سرطان پروستات، حاوی آنتیاکسیدان، ضد قارچ، ضد التهاب، جلوگیریکننده از تصلب شرایین، فعالکننده رودهها، کاهنده پرفشاری خون، از بینبرنده آثار نامطلوب غذاهای پرچرب حیوانی (گوشت چرخکرده)، محافظتکننده از قلب و کبد، بازکننده انسداد شریانهای قلبی، محرک جریان خون، مقوی بدن، شیرافزا، تقویتکننده حافظه، کاهنده کلسترول، خارجکننده سنگ کیسه صفرا و اشتهاآور میباشد. در ضمن برای بیماران دیابتی، مسمومیتهای غذایی، ناراحتیهای پس از زایمان، مشکلات یائسگی، قاعدگی دردناک، ریزش مو و واریس نیز مفید است. زنانی که مرتب سویا میخورند خیلی کمتر به سرطان پستان مبتلا میشوند. سویا سرشار از پروتئین و جانشین مشابهی برای گوشت میباشد. دانه سیاه سویا در طب سنتی بیشتر استفاده میشود.
تذکر: زیادهروی در مصرف سویا سبب افزایش اسید اوریک و ایجاد بیماری نقرس میشود.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.